یادداشت 290 : معنای عبودیت

·     هدف ما ظرفیت سازی برای رسیدن به لقاءالله و بهره بردن از پروردگار است. چون خداوند بی‌نهایت است این بهره بردن نیز نقطۀ پایانی ندارد. به بیان دیگر انسان هیچگاه از خداوند سیر نمی‌شود. همۀ تلاش‌ها و مجاهدت‌ها برای ایجاد این ظرفیت است که برخی نام آنرا «کمال» گذاشته‌اند و برخی دیگر نام آن را «خوب بودن» یا «عبودیت» گذاشته‌اند. اگر به‌دنبال کمال هستیم و می‌خواهیم روحیۀ معنوی یا اخلاقی پیدا کنیم، باید به موضوع ملاقات با پروردگار و ظرفیت‌سازی برای آن بیشتر بپردازیم.

·     اگر از «عبودیت» نیز سخن به میان می‌آید، به این دلیل است که عبودیت در واقع جادۀ رسیدن به لقاءالله است و هر فضیلتی مثل ایمان و معرفت و عمل صالح نیز برای ظرفیت‌سازی و بالارفتن ظرفیت وجودی انسان است تا از خداوند بیشترین بهره را ببرد. در واقع این ظرفیت سازی یک نام حقیقی دارد و آن «عبودیت» است. خداوند یکی است و غیر او هرکه در عالم هست عبد اوست. و بهترین نام برای موجودی که به خداوند منتسب می‌شود «عبد» است. پس آنچه که برای ما مهم است این است که «هر چه بیشتر عبد شویم» و به «بی‌چیزی مطلق» در مقابل پروردگار عالم برسیم.

·     این ظرفیت هر چه بیشتر شکل گیرد بیشتر شبیه «عبد» می‌شویم. برخی به‌جای عبد از واژۀ عاشق استفاده می‌کنند ولی باید گفت رابطۀ «عبد» و «مولا» رابطه‌ای است فراتر از رابطۀ عاشق و معشوق و در واقع بالاترین عشق، همان عشق عبد نسبت به مولای خویش است. در واقع عشق از عوارض عبد شدن است.

یادداشت 288 : ملاقات پروردگار

·         هدف اصلی انسان رسیدن به «لقاءالله» و قرب پروردگار برای لذت بردن از خود خداوند است که الذّ لذّات عالم می‌باشد و این ملاقات و لذت ناشی از آن، مفهومی بی پایان بوده و الی الابد ادامه خواهد داشت. «یا أَیُّهَا الْإِنْسانُ إِنَّکَ کادِحٌ إِلى‏ رَبِّکَ کَدْحاً فَمُلاقیهِ» (انشقاق/6) البته واضح است که بهشت و جهنّم حقیقت دارند، ولی سخن این است که اینها غایت حیات انسان نیستند. بهشت در واقع حیات خلوت ماست برای اینکه در فواصل بین ملاقات‌های پروردگار در آنجا مستقر شویم، تا نوبت ملاقات بعدی برسد. مانند شخصی که به زیارت ائمۀ اطهار(ع) می‌رود ولی ابتدا در یک هتل اقامت می‌کند تا در وقت مناسب به زیارت حرم مطهر برود.

·         اساساً خداوند انسان را آفریده ‌است تا بتواند «بیشترین بهره را از خود خداوند ببرد و بیشترین لذّت را از خالق تمام لذّات ببرد.» چه هدفی گرم‌کننده‌تر از ملاقات خدا قابل تصور خواهد بود؟ وقتی انسان در ملاقات پروردگار به آن عالی‌ترین لذّت، می‌رسد آرام می‌شود و آنجا پایان خلقت است، اما پایانی است که هیچگاه تمامی ندارد. پایانی که فزاینده است و دائماً رشد می‌کند، پایانی که به اندازۀ بی‌نهایت بودن خدا ادامه دارد و پایان ناپذیر است.

·         البته مشکل ما این است که ابتداءً این هدف ما را گرم نمی‌کند. بلکه برای درک آن باید کمی معطّل شویم، باید کمی پشت در منتظر باشیم و از خدا بخواهیم به ما یک چشمه از طعم ملاقاتش را بچشاند. اما وقتی طعم آن را چشاند، دیگر هیچ چیزی را با آن عوض نخواهیم کرد. شهدا که قبل از شهادتشان رزمندگانی شهادت‌طلب می‌شدند، این لذت را چشیده بودند، خداوند یک چشمه از شیرینی ملاقات خود را به آنها می‌چشاند و این آتش را به جان آنان می‌انداخت. جایی‌که ما می‌توانیم یک چشمه از شیرینی ملاقات خدا را بچشیم، بر سرِ نمازهایمان است.

یادداشت167 : یک سوال از مرحوم ابوترابی آزاده

وقتی از آقای ابوترابی(مرحوم) سؤال می‌کنند که آخر چقدر باید به دیگران خدمت کرد؟ می‌فرماید: اینقدر که خاک بشوی، پای‌شان را بگذارند روی شما، از روی شما رد بشوند بروند و به منافع‌شان برسند. فناء فی‌الله، لقاء‌الله، رسیدن به مقام رضا، تقرب الی‌الله، همه در یک کلمه خلاصه می‌شود و آن خدمت به خلق است.