یادداشت 91 : درس اخلاق (3) عالی ترین مراقبت ها

شیطان یکی از جاهایی که هُل می‌دهد، تعجیل در کار شرّ است، شما بیایید پاتک بزنید به دشمن، یعنی یک جوری این دشمن شما نابود می‌شود با یک تدبیر خیلی ساده؛

گناه پیش آمد، بگو که خب حالا عجله نمی‌کنم، بعداً یک روز به تأخیرش بیانداز، ببین چه اتفاقی می‌افتد؟ دیگر اصلاً انجامش نمی‌دهی. چون همین تأخیر بصیرت به تو می‌دهد، همین تأخیر کمک‌های آسمانی را می‌فرستد، همین تأخیر کمک‌های زمینی را می‌فرستد، اصلاً یک اتفاق‌هایی می‌افتد، اصلاً همین تأخیر موجب می‌شود از آن گناه تنفر پیدا کنی.

شما برعکس با شیطان برخورد بکنید، شیطان آن جایی روی انسان مؤثر است، یعنی یکی از شیوه‌های تأثیرگذاریش یکی از ایستگاه‌های تأثیرگذاریش، آنجایی است که زمان کار شما را می‌خواهد تعیین کند، آن بیداری یک دفعه‌ای احساس نمی‌شود، اما اگر اهل مراقبت باشی در تعجیل‌ها و تأخیرها یک دفعه‌ای بیدار می‌شوی می‌گویی نگاه کن، من خودم عجله‌ای نداشتم با یک وسوسه‌ای که کرد من چهار دقیقه دیگر این داد را بزنم، همین الان این داد را بزنم، نزن،  عقبش بیانداز!

آقا پدر یک کسی را خواستی در بیاوری بعداً در بیاور! آقا به یک کسی خواستی، خیلی ساده‌اش این جوری می‌شود ، به یک کسی فحش خواستی بدهی بعداً بده! دیر نمی‌شود، هر موقع خواستی می‌توانی تعجیل کنی! بیاوریش جلو، دیر نمی‌شود فحش است دیگر، می‌خواهی بدهی، دیگر چیزی نیست.

آقا قهر می‌خواهی بکنی بعداً قهر کن! هر امر منفی را بیانداز بعداً، یک دقتی پیدا می‌کند یک بصیرتی پیدا می‌کنی، یک قدرتی پیدا می‌کنی، از شیطان فاصله می‌گیری از هوای نفست فاصله می‌گیری، اصلاً دیگر کار شر از تو سر نخواهد زد، بسیار تدبیر هوشمندانه‌ای است که ما سر تعجیل‌ها و تأخیرها مراقبت بکنیم نه سر خودِ عمل، گویا آنقدر خودِ عمل اهمیت ندارد که این تعجیل‌ها و تأخیرها.

خب، در این سفارش بسیار ارزشمند مانند بقیه سفارش‌های بسیار ارزشمند امیرالمؤمنین علی ـ‌علیه‌السلام‌ـ چند نکته نهفته است یکی از نکته‌هایی که نکته نیست قاعده بسیار بزرگی است این است که آقا رشد معنوی پیدا کردن نیاز به تدبیر دارد نیاز به نقشه دارد نیاز به برنامه دارد بدون نقشه یلخی نمی‌شود وارد قصه شد، مراقبت از زیر مجموعه‌های همین تدبیر است، محاسبه نفس از زیرمجموعه‌های همین تدبیر است، معرفت نفس از زیرمجموعه‌های مقدماتی و نظری و بنیادین همین تدبیر است.

ماه رجب، شعبان، رمضان شرّ پیش آمد عقب بیافکنیم، متأخرش بکنیم، بگوییم حالا بعداً، هر کار بدی پیش آمد بهش بگوییم بعداً. آنهایی که بخواهند برنامه در این فصل عبادت برای خودشان بریزند نگویند بعداً، از همین امشب شروع کنند، دیگر نگو بعداً ، ماه رمضان شب قدر مقدّماتش را از امشب شروع کن! دیگر نگو بعداً، تو به همه کارهای خیر می‌گویی بعداً، حالا فرصت زیاد است در حالی که فرصت اصلاً زیاد نیست. یک کارهایی را از امروز شروع کنید، حسّ و حال خودتان را تغییر بدهید! در امر خیر تعجیل بکنید! و بعد هر چه شر در این فصل پیش آمد تأخیر بیافکنید، تدبیر لازمه رشد معنوی است و یکی از تدبیرها همین است، یکی از اصول برای تدبیر کردن در مسائل معنوی مواظبت کردن از این تأخیرها و تدبیرهاست در زندگی روزمره این را مدام مواظبت بکنید، درست است؟خدایا آن بزنگاه‌های غفلت را که یک بی‌توجهی ساده موجب می‌شود ما سقوط کنیم و صعود نکنیم آن غفلت‌ها را در ما از بین ببر!

اینجا امیرالمؤمنین علی ـ‌علیه‌السلام‌ـ یکی از این بزنگاه‌ها را دارد اشاره می‌کند لحظه تأخیر لحظه تعجیل ولی شما دو تا نکته را در نظر داشته باشید عرض من تمام، یک. اساساً انسان‌ها کجاها اشتباه می‌کنند؟ یک آفت شناسی یک آسیب شناسی معنوی از خودمان انجام بدهیم. روز قیامت روز حسرت است معنایش این است که ماها خیلی ارزان می‌رویم جهنم و خیلی ارزان بهشت را از دست می‌دهیم.

می‌بینی خدا با ما در دنیا حرف نمی‌زند، آخه حرفی ندارد بزند، چه بزند؟ همه چیز روشن است. در زیارت امین الله ما می‌خوانیم که ای خدا راه‌های به سوی تو آمدن باز است، علامت‌ها مشخص است، بیرق‌ها مشخص است، جهت مشخص است، همه روندگان دارند می‌روند مشکلی نیست کی مانده؟ برای چه مانده؟ الکی مانده. الکی مانده.

رفقا من به شما دارم عرض می‌کنم حالا منِ کور باطن که هیچی غصه می‌خورم برای خودم ولی برای شما عرض می‌کنم، شما مواظبت بکنید، هر چه می‌خواهی لازم داری برای رشد، دارید، دارید، در جیبتان هست، دست نمی‌برید کلید را در بیاوری ایستاده پشت در می‌گوید این در قفل است باز نمی‌شود خب در بیاور باز کن!

امیرالمؤمنین علی ـ‌علیه‌السلام‌ـ می‌فرماید شما به عمل به آنچه که می‌دانید محتاج‌تر هستید، تا دانستن آنچه نمیدانید. مگر حضرت می‌دانستند ما چقدر می‌دانیم که حکم کلی صادر کردند؟ آقا معمولاً بشر همین است دیگر، آقا معمولاً انسان همین است.

تأخیر در شرّ بکنید خیلی از اتفاقات روحی خودتان را، خیلی از ویژگی‌های خودتان را دقیقاً خواهید دید، عجله که می‌کنی در شرّ نه خودت را می‌بینی نه شرّ می‌بینی نه رابطه خودت را با شرّ می‌بینی نه اثری که شرّ روی خودت داری می‌بینی، اصلاً هیچ کدام را نمی‌بینی.

اهل‌بیت آدم خوب به دردشان نمی‌خورد، آدم خوب هوشیار به دردشان می‌خورد، آدمی که در اثر هوشیاری خوب شده به دردشان می‌خورد، آدم خوب ناهوشیار زمین می‌خورد، زمین هم نخورد خدا بهش لطف کرده به درد نمی‌خورد، اما آدم خوب هوشیار به درد می‌خورد، آدم هوشیار خوب خیلی به درد می‌خورد من احساس می‌کنم آدم هوشیار خوب را اهل‌بیت بهش بیشتر نزدیک می‌شوند بیشتر به عنوان رفاقت قبولش می‌کنند. انشاءالله ما جزو آن آدم‌ها باشیم.